Giáo hoàng Francis nỗ lực cải tổ Vatican

Giáo hoàng Francis bước sang tuổi 80 vào ngày 18/12/2016

Giáo hoàng Francis, cũng là người gốc châu Mỹ Latin đầu tiên nắm vị trí này, tròn 80 tuổi vào Chủ nhật 18/12, đó là tuổi mà các vị Hồng y không còn được phép bỏ phiếu chọn người kế vị ngài.

Giáo hoàng đã không còn là chức vụ có thể nắm giữ cả đời. Giáo hoàng Francis có thể sẽ quyết định về hưu bất cứ lúc nào, theo gương của người tiền nhiệm, Giáo hoàng Danh dự Benedict, người đã già yếu nhưng vẫn sống tại Tòa thánh Vatican ở độ tuổi 89.

Theo luật mới ban hành của Giáo hoàng, tất cả những quan chức cao cấp của nhà thờ, đang làm việc tại Vatican sẽ phải nghỉ hưu khi tròn 80 tuổi. Nhưng Giáo hoàng Francis là ngoại lệ.

Mặc dù Giáo hoàng cho biết thời gian tại vị sẽ không dài, nhưng vì cuộc cải tổ ở Vatican chưa hoàn tất và vì vậy mình vẫn phải tiếp tục vị trí Giám mục của Rome thêm vài năm nữa.

Quá trình tuyển chọn thế hệ lãnh đạo mới, đề bạt giám mục và Hồng y mới theo như ý tưởng "nhà thờ của người nghèo" của Giáo hoàng hiện có tiến độ khá chậm.

Chỉ mới 1/3 thành viên của hội đồng bầu cử, là nơi sẽ chọn Giáo hoàng mới, được thay thế. Những người đang điều hành Vatican, từng phục vụ hai đời Giáo hoàng khác nhau là John Paul II và Benedict XVI, vẫn chiếm đa số so với những vị trí được Giáo hoàng Francis đề cử.

Sức khỏe của Giáo hoàng Francis vẫn rất ổn, mặc dù ông bị mất một lá phổi do bệnh tật từ khi còn trẻ. Ông cũng bị đau thần kinh hông và phải vịn vào tay người dẫn chương trình mỗi khi chủ trì hành lễ tại Vatican. Nhưng nếu lại gần, Giáo hoàng trông đầy sức sống và vẫn hoạt bát.

Ít khi thấy Giáo hoàng nghỉ phép, cho dù đó là thời gian nghỉ lễ dài ngày vào mùa hè của Vatican. Ông cũng không sử dụng căn hộ penthouse rộng rãi mà các đời Giáo hoàng trước đã ở từ một thế kỷ qua, mà chọn một gian nhỏ ở khu nhà khách của Vatican, và biến khu nghỉ dưỡng mùa hè của mình ở Castelgandolfo thành một bảo tàng.

Trong lần sinh nhật trước đây, những cặp đôi thường nhảy theo điệu tango ở dưới sân lát sỏi của quảng trường thánh Peter- nhưng vài người trong số 120 vị giám mục của Giáo hoàng Francis, cũng là những người cố vấn cho Giáo hoàng, cho rằng ông đã nghễnh ngãng- hoặc không còn nghe rõ trong những buổi giảng đạo Công giáo truyền thống.

Bốn người trong số họ, từ Ý, Hoa Kỳ và Đức từng cáo buộc Giáo hoàng làm con chiên cảm thấy bối rối, khi trong buổi thuyết giảng, họ yêu cầu Giáo hoàng giải thích về vấn đề tái hôn của những cặp đã ly dị và hôn nhân đồng giới nhưng Giáo hoàng không hề đáp lời.

Giáo hoàng Francis vẫn không cảm thấy phiền lòng với những chỉ trích như vậy.

Giáo hoàng nói mình 'chẳng hề mất ngủ' trước những thách thức về vị trí lãnh đạo, mà theo ông mang 'ý nghĩa tinh thần'. Giáo hoàng có lối nói chuyện trực tiếp và thẳng thắn, kể cả trước công chúng cũng như ở nơi riêng tư.

Ông thường không sử dụng những bài diễn văn được viết sẵn mà thay vào đó là những phát biểu tự nhiên. Đối với tiếng Tây Ban Nha và Ý, là hai ngôn ngữ mà Giáo hoàng thuần thục nhất, ông vẫn thích sử dụng những thành ngữ địa phương của vùng Buenos Aires.

Công du

Không như các vị tiền nhiệm người Ba Lan và Đức, Giáo hoàng Francis không thăm lại quê hương Argentina trong vòng bốn năm.

Lịch trình các chuyến công du của Giáo hoàng trong năm 2017 bao gồm đến thăm Bồ Đào Nha, công du châu Á qua các nước như Ấn Độ, hai nước Hồi giáo lớn là Bangladesh và Indonesia, và có thể có chuyến đi ngắn đến Colombia để làm lễ nhân dịp kết thúc cuộc nội chiến.

Hiện vẫn tranh cãi về chuyện Giáo hoàng Francis sẽ để lại di sản gì cho Vatican khi thoái vị hoặc qua đời.

Quá trình cải tổ có tiến độ quá chậm. Một hội đồng các giám mục ở ngoài Vatican do Giáo hoàng thành lập nên, không cần phải thông qua hội đồng trung ương, vẫn chưa đưa ra được quyết định quan trọng nào.

Ngân hàng Vatican thì phải thay đổi toàn diện, công bố bảng cân đối tài sản và tránh các cáo buộc rửa tiền trong tương lai.

Sổ sách kế toán của Vatican được kiểm toán lần đầu tiên bởi những công ty kiểm toán chuyên nghiệp. Một hội đồng mới thuộc Giáo hoàng được thành lập để giải quyết các vụ bê bối ấu dâm, đồng thời ngăn ngừa những vụ bê bối tương tự trong tương lai.

Hoạt động truyền thông của Vatican cũng được sát nhập và có lãnh đạo mới.

Cuộc bầu chọn Giáo hoàng tới đây sẽ diễn ra gay gắt khi các vị giám mục về Rome. Đó cũng là buổi họp kín lớn nhất của Vatican.